เมื่อพุทธศักราช 2539 เป็นอภิลักขิตสมัยพระราชพิธีกาญจนาภิเษก เฉลิมฉลองการครองสิริราชสมบัติครบ 50 ปี ของพระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยน้อมระลึกถึงเหตุการณ์สำคัญวาระหนึ่ง ที่องค์พระบรมราชูปถัมภกพระองค์นี้ได้พระราชทานพระมหากรุณาธิคุณด้วยพระราชหฤทัยผูกพันกับมหาวิทยาลัย คือการเสด็จพระราชดำเนินเป็นการส่วนพระองค์ เมื่อวันที่ 15 มกราคม 2505 เพื่อทรงนำต้นจามจุรี 5 ต้น มาจากพระราชวังไกลกังวล มาทรงปลูกลงที่บริเวณด้านหน้าหอประชุมจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ทั้งทรงมีพระราชดำรัสแก่ประชาคมจุฬาฯ ที่มาเฝ้าทูลละอองธุลีพระบาทในวันนั้น ทรงฝากจามจุรีทั้ง 5 ต้นนี้ ความตอนหนึ่งว่า “ฝากต้นไม้ไว้ 5 ต้น ให้เป็นเครื่องเตือนใจตลอดกาล”
มหาวิทยาลัยจึงได้ปรับปรุงภูมิทัศน์ด้านหลังพระบรมราชานุสาวรีย์สมเด็จพระปิยมหาราช และสมเด็จพระมหาธีรราชเจ้า ซึ่งต้นจามจุรีทั้ง 5 ต้นที่ทรงปลูกไว้นั้น ยืนต้นตระหง่านแผ่กิ่งก้านให้ร่มเงา เพื่อให้เป็นหมุดหมายของเหตุการณ์สำคัญนั้น ทั้งยังเป็นลานอเนกประสงค์สำหรับกิจกรรมของนิสิตและมหาวิทยาลัย โดยอาศัยร่มเงาของต้นจามจุรีทรงปลูกนี้
ลานจามจุรีนี้ มีพื้นที่ 1650 ตารางเมตร เริ่มก่อสร้างเมื่อวันที่ 9 มีนาคม 2538 โดยจัดทำโซ่ล้อมรอบต้นจามจุรีทั้ง 5 ต้นที่ทรงปลูก พื้นลานเป็นคอนกรีตเสริมเหล็ก พื้นผิวเป็นกรวดล้าง หินล้าง และประดับด้วยกระเบื้องสลับกันไป สำหรับลานฝั่งคณะวิทยาศาสตร์นั้น มีแผ่นหินแกรนิต สลักข้อความซึ่งศาสตราจารย์พิเศษธงทอง จันทรางศุ เป็นผู้ร่าง ด้วยตัวอักษรสีทอง แสดงพระราชดำรัส และประวัติของต้นจามจุรีทั้ง 5 ต้นนี้ไว้ว่า
” ‘ฝากต้นไม้ไว้ 5 ต้น ให้เป็นเครื่องเตือนใจตลอดกาล’ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช พระบรมราชูปถัมภกแห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ทรงปลูกต้นจามจุรีพระราชทาน เมื่อวันที่สิบห้า เดือนมกราคม พุทธศักราชสองพันห้าร้อยห้า พระมหากรุณาธิคุณได้หยั่งรากลงลึกแล้วในหัวใจชาวจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยทุกคน”
ลานจามจุรี และจารึกหลักนี้ สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินมาทรงเปิดเมื่อวันสถาปนาจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยปีที่ 79 วันที่ 26 มีนาคม 2539
ศึกษาเอกสารเพิ่มเติมได้ที่ฝ่ายจดหมายเหตุ หอประวัติจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ชั้น 15 อาคารบรมราชกุมารี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
#เก็บตกจากโต๊ะจดหมายเหตุจุฬาฯ
ข้อมูลจาก หอประวัติจุฬาฯ
#หอประวัติจุฬาฯ #ChulaMemorialHall
