
ในพ.ศ.2451 หลังจากพระราชชายาเจ้าดารารัศมีเสด็จไปประทับอยู่ที่พระบรมมหาราชวังนานถึง 22 ปี พระราชชายาเจ้าดารารัศมีจึงขอพระบรมราชานุญาตจากพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวกลับเชียงใหม่เพื่อเยี่ยมพระประยูรญาติ ท่านทรงเล็งเห็นว่าที่เก็บอัฐิของเจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่และบรรพบุรุษอยู่กระจัดกระจาย จากเดิมอยู่บริเวณ “ข่วงเมรุ” หรือตลาดวโรรสในปัจจุบัน จึงได้มีการสร้างกู่หรือที่เก็บอัฐิขึ้นที่วัดสวนดอกและทำการย้ายพระอัฐิของเจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่มาไว้รวมกันที่แห่งเดียวและจัดพิธีสมโภชขึ้นเป็นเวลา 5 วัน 5 คืน และเรียกที่เก็บอัฐิแห่งนี้ว่า “กู่เจ้าหลวงเชียงใหม่” ในการนี้ได้ทรงขอพระราชทานแผ่นศิลาจากพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเพื่อนำไปจารึกที่กู่ ซึ่งได้โปรดเกล้าฯ ส่งมาพระราชทาน ทั้งยังทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สร้างเหรียญที่มีอักษร “อ” กับ “ด” ไขว้กัน สำหรับแจกในงานเฉลิมฉลองกู่อีกด้วย
ดังสำเนาพระราชโทรเลขตอนหนึ่ง กล่าวถึงเรื่องการทำเหรียญที่ระลึก ความว่า “…ได้สั่งให้ทำเหรียญรูปดาว น่าหนึ่งเปนอักษรชื่อไขว้ น่าหนึ่งบอกงานฉลองกู่ เปนเครื้องห้อยนาฬิกา รูปอัพภันตร คล้ายตราจุลจอมเกล้าฯ กำหนดให้ทำ 1000 ดวง ได้สั่งให้ทำทอง 50 กาไหล่ 250 นอกนั้นเปนเงิน ช่างว่า 15 วันจะแล้ว จะได้รีบส่งขึ้นไปให้ทันงาน อยากให้กะใช้ดูว่าอย่างทองแลกาไหล่เท่าที่กำหนดจะพอหรือไม่พอ จะต้องการอย่างใด เท่าใด ให้บอก…”
นอกจากนี้ ในงานเฉลิมฉลองกู่ พระราชชายาเจ้าดารารัศมี ได้ทรงนำบทละครของพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระนราธิปประพันธ์พงศ์ ที่ได้รับพระราชทานจากพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวไปฝึกซ้อมให้คณะรำของเจ้าอินทวโรรสสุริยวงษ์ เพื่อแสดงในงานฉลองกู่ มีเรื่องพระลอ เรื่องสาวเครือฟ้า และเรื่องอิเหนา
และเมื่อพระราชชายาเจ้าดารารัศมีสิ้นพระชนม์ ก็ได้นำอัฐิส่วนหนึ่งมาประดิษฐานไว้ที่กู่เจ้าหลวงเชียงใหม่เช่นเดียวกัน
ในปัจจุบันกู่เจ้าหลวงเชียงใหม่ ประกอบไปด้วยกู่จำนวนมาก ซึ่งภายในกู่จะบรรจุอัฐิเชื้อพระวงศ์ที่สำคัญ ดังนี้
1.กู่พระเจ้ากาวิละ
2.กู่พระยาธรรมลังกา
3.กู่พระยาคำฟั่น
4.กู่พระยาพุทธวงศ์
5.กู่พระเจ้ามโหตรประเทศ
6.กู่พระเจ้ากาวิโลรสสุริยวงษ์
7.กู่พระเจ้าอินทวิชยานนท์
8.กู่เจ้าอินทวโรรสสุริยวงษ์
9.กู่เจ้าแก้วนวรัฐ
10.กู่เจ้าดารารัศมี พระราชชายา
11.กู่แม่เจ้าอุษา
12.กู่แม่เจ้าทิพย์เกษร
13.กู่แม่เจ้ารินคำ
14.กู่แม่เจ้าพิณทอง
15.กู่แม่เจ้าจามรี
16.กู่เจ้าอุตรการโกศล (ศุขเกษม ณ เชียงใหม่)
17.กู่เจ้าราชบุตร (วงษ์ตะวัน ณ เชียงใหม่)
18.กู่เจ้าราชภาคินัย (เมืองชื่น ณ เชียงใหม่)
19.กู่ท่านผู้หญิงฉัตรสุดา วงศ์ทองศรี
20.กู่เจ้ากอแก้วประกายกาวิล ณ เชียงใหม่
ข้อมูลจาก พิพิธภัณฑ์พระตำหนักดาราภิรมย์