ในปีพ.ศ.2469 พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว พร้อมด้วยสมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี เสด็จพระราชดำเนินเลียบมณฑลพายัพเป็นครั้งแรก พระราชชายาเจ้าดารารัศมีผู้ดำเนินการรับเสด็จร่วมกับสมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ จัดขบวนต้อนรับอย่างสมพระเกียรติ นอกจากนี้ยังมีการแสดง ที่พระราชชายาเจ้าดารารัศมีทรงนิพนธ์บทร้องถวายสดุดีพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวซึ่งเป็นการแสดงที่มีทั้งการซอในทำนองต่าง ๆ และมีท่ารำที่ประดิษฐ์ขึ้นมาเพื่อประกอบการซอนี้ด้วย
ในส่วนของเนื้อหากล่าวถึงการอวยพร อวยชัย และสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณ พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี ในการเสด็จมณฑลพายัพครั้งนี้ ด้วยเป็นพระมหากษัตริย์ในราชวงศ์จักรีพระองค์แรกที่เสด็จมาถึงเชียงใหม่ หลังจากเถลิงถวัลย์ราชสมบัติแล้วโดยบทถวายสดุดี มีเนื้อความดังนี้
บทร้องถวายสดุดีพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 7
ทำนองล่องน่าน
ยอสิบนิ้ว ม่อมพนม ถวายบังคมบรมกษัตริย์เจ้าจ้าง พวกนักเรียน เจียงใหม่ แก้วกว้าง มีใจ๋จมจื้น ด้วยบารมี จงรักภักดี ทุกคนแต๊เล้า ปี๋ติมี ในฝ่าละอองธุลีพระบาทเจ้า ปากั๋นร้องร่ำ รำไป ถวายบังคม ไปตามแต่ได้ ต๋ามดวงใจ๋จื้นแต๊หนอ
ในวันนี้ จัยยะดิถี ต๋นบุญมี กษัตริย์ระจ๊ะ พระปรมินทร ประชาธิปกโลกหล้า ยาตรามาเลียบ มณฑลสถาน เพื่อทรงวิจารณ์ บำรุงไพร่ฟ้า หื้อสุขเกษม สำราญทั่วหน้า หื้อไตรไพร่ฟ้า ใจ๋จื้นเจยบาน อยู่เย็นเป๋นสุข ทุกเมืองตั้วบ้าน ในลานนาเขต นี้เนอ
ป๋างก่อนั้น ยังบ่เกยหัน พระทรงธรรม์ กษัตริย์เจ้าฟ้า ประชาธิปก ดิหลกเลิศหล้า เสด็จประเวศน์ แผวเขตลานนา หื้อฟูงประชา ใจ๋จื้นสว้าง เป๋นแต่กุศล หมู่ข้าบาทสร้าง แต่ภาวะก่อน ป๋างใน หื้อเราตังหลาย ได้สากราบไหว้ พระองค์คำท่าน ยศใหญ่
เสด็จ ครั้งนี้ เพื่อทรงเมตต๋า กรุณาหมู่จุมไพร่ฟ้า พระราชทาน พระแสงแก้วกล้า ราชาวุธ เป๋นมิ่งมงคล พระราชทานธง ลูกเสือพายัพ แทนวรก๋าย พระปกเกศเกล้า หื้อมีฤทธิ์เดช ลือเรือง เป๋นตี้เกรงขาม จุ๊ปายจุเบื้อง ไพร่เมืองสากราม น้อมจิ่ม
หอม พระยศ ปรากฏขจ๋ร พราญาณบวร ประเสริฐเลิศล้ำ พระทรงธรรม แผ่ผาจุ๊ก้ำ ผิดธรรมล้ำ พระช่วยตัดรอน ทรงเกื้อกุ๋ล ฝูงราษฎร ประชานิก๋ร ไพร่ไตรใบไม้ หื้อสุขเกษม จุ่มเย็นไจ้ไจ้ เปรียบเหมือนมิ่งไม้ โพธิ์ทองเป๋นฉัตรสูง บังมังก๋างป้อง ปกงำหัว เมื่อฮ้อนเนอ
มวล หมู่พร้อม นักเรียนตังหลาย ตังญิงจาย ทุกคนน้อยใหญ่ ได้เปิ้งยอดสร้อย พระบารมี ในวงศ์จักรี มาเมินเนิ่นแล้ว ขอองค์บุญ ทูลกระหม่อมแก้ว ทรงเจริญพระชนมายุ วรรณะ สุขาพลา วัฒนา ยืนสว้าง ตังบรมราชินี เทวีเตียมข้าง จงเจริญยิ่งยืนไป ภัยยะร้าย จุ่งหลีกหนีไกล๋ หื้อมีจัยโจ้ค จ๊างจิ่ม
ทำนองไทยใหญ่
พนมก๋ร ชุลีซอนนบน้อม สะพรั่งพร้อม หมู่นักเรียงตังหลาย กราบทูลบพิตร ทรงฤทธิ์อย่างนารายณ์ ยาตราผันผาย มาสู่นครเชียงใหม่ บพิตรโฉมฉาย ประชาธิปก เกศเกล้า ได้ราชาภิเษกเล้า เป๋นจ๋อมมิ่ง เมืองไทย ไพร่น้อยสาขาบไหว้ ทุกเขตค้ายหน่าเมืองไทย อริราชเมืองไกล๋ หื้อมีใจ๋หลิ่งน้อมจิ่ม
ตะตะนันตะรัง ถัดต่อไปนี้เล้า ขอองค์บุญอยู่เกล้า เจ้ายศใหญ่บุญสูง พระประชาธิปก ดิลกปิ่นเมืองกรุง เสด็จมาบำรุง ฝูฃประชาราษฎร์ หื้อหมู่ข้าบาท ได้อยู่ร่มเย็นเหนือเกล้า ทุกวันคืนค่ำเจ๊า สายสืบไปยาว บ่หื้อมีใจ๋ แก่ไทยต่างด้าว กับหมู่ฝูงท้าว ต่างแดดเน่อไปยาว บ่หื้อมีใจ๋ แก่ไทยต่างด้าว กับฝูงหมู่ต๊าว ต่างแดนอื่น
กตัญญู รู้จักคุณท่านไท้ บ่มีศึกเสือเหนือใต้ ดูต้างอยู่ม่วนกิ๋นหวาน หมู่ข้าบาทไท้ ดูต้างได้กิ๋นตาน ยังบ่มีมาร สิ่งใดมาผ่า หื้อราชการ พระภูบาลเป๋นเจ้า ดำเนินไปตลอด เต๊าสู่ส่วน ความงาม หื้อประเทศเขตสยาม เจริญเรื่องเปรื่องยศใหญ่ ความงาม หื้อเจ้าต๋นทรงงาม พระชนม์ยืนเตี้ยงเต้าจิ่ม
ขออวยพรชัย ศัตรูไกลหลีกป๊น อย่าได้มาล้วงปล้น สยามเขตกรุงศรี จงพ่ายแก้พระบารมี ในวงศ์จักรี นฤบดีธิราชหล้า หื้อมีไมตรี นิยมชมจุ๊หน้า แก่กษัตริย์เจ้าฟ้า แผ่หล้าภูมี สัมพันธมิตร พระราชไมตรี หื้อยินดีหยิ่งน้อมจิ่ม ภูมีตังองค์อัครมเหษี หื้อตีฆาเตี้ยงเต๊าเหน่อ
ที่มาข้อมูล
จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. สายใยรักสองแผ่นดิน. พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2553.
สายสวรรค์ ขยันยิ่ง.พระราชชายาเจ้าดารารัศมีกับนาฏยศิลป์ล้านนา.วิทยานิพนธ์หลักสูตรปริญญาศิลปศาสตร์มหาบัณฑิต สาขาวิชานาฏยศิลป์ไทย ภาควิชานาฏยศิลป์ คณะศิลปกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย,2543.
ข้อมูลจาก พิพิธภัณฑ์พระตำหนักดาราภิรมย์
