การสืบชะตาเป็นพิธีกรรมที่ชาวพื้นเมืองล้านนา ให้ความสำคัญ ซึ่งเป็นพิธีที่แฝงด้วยวิธีคิด และปรัชญาทางพุทธศาสนา โดยใช้สัญลักษณ์ต่าง ๆ เพื่อให้เกิดความเป็นมงคล แสดงถึงการส่งสิ่งชั่วร้ายออกจากร่างกาย ออกจากชุมชน ออกจากบ้านเมือง และยังเป็นการสร้างขวัญและกำลังใจให้กับกลุ่มบุคคลนั้นๆ
ประเภทของการสืบชะตา สามารถแบ่งออกเป็น 3 ประเภทใหญ่ ๆ ดังนี้
1.การสืบชะตาเมือง เช่น รัฐ ประเทศ จึงทำพิธีบวงสรวงเทพยดาผู้ที่ปกปักรักษาเมืองนี้ เป็นการแสดงความกตัญญูกตเวทีต่อเทพทั้งปวง และบรรพบุรุษที่ปกป้องผืนแผ่นดินนี้ไว้ เพื่อให้ประเทศร่มเย็นเป็นสุข
2.การสืบชะตาบ้านหรือหมู่บ้าน มีจุดมุ่งหมายคือการทำให้ชุมชนหรือหมู่บ้านนั้น ๆ มีความเจริญก้าวหน้า เป็นสิริมงคลต่อคนที่อาศัยในชุมชนนั้น มักจะจัดปีละ 1 ครั้ง ส่วนมากจะเป็นวันก่อนวันเข้าพรรษา หรือวันปากปี ในช่วงเทศกาลสงกรานต์
3.การสืบชะตาบุคคล มีจุดมุ่งหมายคือให้บุคคลนั้น อยู่เย็นเป็นสุข พ้นจากโรคภัย เสนียดจัญไรต่าง ๆ
บายศรีที่ใช้ในพิธีสืบชะตาคือบายศรีนมแมว ซึ่งเป็นสัญลักษณ์ของการเสริมขวัญและกำลังใจ การงอกงามเจริญเติบโต โดยทางล้านนามักประกอบพิธีนี้พร้อมกับการฮ้องขวัญหรือบายศรีสู่ขวัญ
ที่มาข้อมูล : แต่งแต้ม บายศรีล้านนา เอกสารประกอบนิทรรศการ.จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย,2557.
ข้อมูลจาก พิพิธภัณฑ์พระตำหนักดาราภิรมย์
