พระราชวังบางปะอิน เป็นพระราชวังที่สร้างตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยา ถูกปล่อยทิ้งร้างเป็นเวลานานจนถึงสมัยของพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว จึงได้ทำการบูรณปฏิสังขรณ์ กระทั่งสมัยของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงเห็นว่ามีความเหมาะสมที่จะสร้างพระที่นั่ง โดยแบ่งเป็นเขตพระราชฐานชั้นนอก และเขตพระราชฐานชั้นใน สามารถใช้ในการแปรพระราชฐาน ต้อนรับอาคันตุกะและพระราชทานเลี้ยงรับรองในโอกาสต่าง ๆ
ตำหนักของพระราชชายาเจ้าดารารัศมีก็อยู่ในเขตพระราชฐานชั้นใน พระราชวังบางปะอินด้วย ซึ่งพระราชชายาเจ้าดารารัศมีได้มีโอกาสไปประทับที่ตำหนักเมื่อคราวที่ท่านเสด็จกลับมาจากเชียงใหม่ ดังตอนหนึ่งในราชกิจจานุเบกษาเกี่ยวกับพระตำหนักที่ จ.พระนครศรีอยุธยา ความว่า ข่าวเจ้าดารารัศมี พระราชชายา กลับจากนครเชียงใหม่ ในราชกิจจานุเบกษา วันที่ 28 พฤศจิกายน ร.ศ.128 “…ด้วยเจ้าดารารัศมี พระราชชายา ซึ่งกราบถวายบังคมลาขึ้นไปนครเชียงใหม่ชั่วคราวนั้น ได้ล่องกลับลงมากรุงเทพฯ กำหนดจะถึงพระราชวังบางปอิน พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวได้เสด็จลงเรือพระที่นั่งยนตร์สุพรรณหงษ์ขึ้นไปรับตามลำน้ำข้างเหนือ พบกระบวนเรือที่พ้นหัวตะพานไปหน่อยหนึ่ง ทรงรับเจ้าขึ้นเรือพระที่นั่งยนตร์แล้วล่องกลับมาถึงพระราชวังบางปอินเวลาบ่ายเกือบ 4 โมง…..”
พระตำหนักของพระราชชายาเจ้าดารารัศมีในพระราชวังบางปะอิน ตั้งอยู่ชิดกำแพงด้านทิศตะวันตกของพระราชวังบางปะอิน ด้านหลังกำแพงคือแม่น้ำเจ้าพระยาและเกาะกลางน้ำ รูปแบบพระตำหนักเป็นเรือนไม้ชั้นเดียวใต้ถุนสูง ทาด้วยสีเขียว ส่วนช่องประตูและหน้าต่างทาสีครีม ภายในมีความเรียบง่าย ดูผ่อนคลายและปลอดโปร่ง อากาศถ่ายเทสะดวก เหมาะแก่การพักผ่อนตากอากาศ ปัจจุบันเปิดให้นักท่องเที่ยวเข้าชม ณ พระราชวังบางปะอิน จ.พระนครศรีอยุธยา
อ้างอิง
เว็บไซต์https://www.royaloffice.th
ข้อมูลจาก พิพิธภัณฑ์พระตำหนักดาราภิรมย์
