เป็นพระที่นั่งที่อยู่ในเขตพระราชฐานชั้นกลาง ในพระบรมมหาราชวัง อยู่ตรงกลางระหว่างพระที่นั่งดุสิตมหาปราสาทและหมู่พระที่นั่งจักรพรรดิพิมาน สร้างขึ้นเมื่อปีพ.ศ.2418 ในสมัยรัชกาลที่5 เมื่อเจ้าดารารัศมีอายุได้ 11 ปี ได้มีโอกาสตามเสด็จเจ้าพ่ออินทวิชยานนท์มากรุงเทพฯ เพื่อร่วมงานสถาปนาพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศเป็นสยามกุฎราชกุมารพระองค์แรกแห่งราชวงศ์จักรี ต่อมาเจ้าดารารัศมีได้เข้ารับราชการฝ่ายในในตำแหน่งเจ้าจอมในสมัยรัชกาลที่ 5 โดยโปรดให้ประทับอยู่ที่พระที่นั่งดำรงสวัสดิ์อนัญวงศ์ (เรียกกันภายในว่าห้องผักกาด) หมู่พระที่นั่งจักรีมหาปราสาท และอยู่ในพระราชอุปถัมภ์ของพระนางเจ้าเสาวภาผ่องศรี พระบรมราชินี โดยในจดหมายเหตุราชกิจรายวันในรัชกาลที่ 5 ประจำวันพฤหัส ขึ้น 113 เดือน 3 ปีจอ อัฐศกศักราช 1248 (วันที่ 4 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2429) ระบุว่า “…วันนี้เจ้าดารารัศมีธิดาพระเจ้านครเชียงใหม่ เข้ามาอยู่ภายในพระบรมมหาราชวัง พระเจ้านครเชียงใหม่ถวาย โปรดให้เรือหลวงไปรับ…”
ภายหลังมีข้าหลวงตามเสด็จมาจากเชียงใหม่มากขึ้น จึงย้ายไปประทับที่ตำหนักส่วนพระองค์ในเขตพระราชฐานชั้นใน
อ้างอิง
จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. ดาราภิรมย์.พิมพ์ครั้งที่1. บริษัทอมรินทร์พริ้นติ้ง แอนด์พับลิชชิ่ง จำกัด (มหาชน), 2559.
จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. ดารารัศมี สายใยรักสองแผ่นดิน. พิมพ์ครั้งที่4. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย,2562.
ข้อมูลจาก พิพิธภัณฑ์พระตำหนักดาราภิรมย์
