ฝ่ายพิพิธภัณฑ์และหอศิลป์

เมื่อประมาณ 30 ปีเศษที่ผ่านมา ขณะที่ศาสตราจารย์ ดร.เกษม สุวรรณกุล ยังเป็นอธิการบดีจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ได้เริ่มเห็นความสำคัญของการจัดการและรวบรวมงานศิลปกรรมที่มีคุณค่า โดยในระยะแรกนั้นกระทำกันไปตามโอกาสจะอำนวย และมักจะมอบหมายให้อาจารย์ที่มีความเชี่ยวชาญทางด้านศิลปะไปเสาะหาและติดต่อกับศิลปิน งานในระยะแรกๆ มักจะเป็นภาพเขียนเป็นส่วนใหญ่ ครั้นถึง พ.ศ. 2527 จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยมีความดำริว่าในฐานะที่มหาวิทยาลัยมีพันธกิจทางด้านศิลปวัฒนธรรมควบคู่ไปกับงานด้านวิชาการ จึงควรส่งเสริมงานทางด้านศิลปกรรมและนำชุมชนสู่มหาวิทยาลัยอย่างจริงจัง และต่อเนื่องกว่าที่เคยกระทำ จึงจัดให้มีโครงการรวบรวมผลงานศิลปกรรม และมอบหมายให้ศูนย์ส่งเสริมวัฒนธรรมแห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยเป็นผู้ดำเนินงานต่อมา

โครงการดังกล่าวมีวัตถุประสงค์หลักในการรวบรวมผลงานศิลปกรรมของศิลปินไทยในปัจจุบัน เพื่อเป็นการสนับสนุน ส่งเสริมการสร้างสรรค์ และเผยแพร่ผลงานของศิลปินทั้งหลายด้วย การสรรหางานศิลปกรรม กระทำเป็น 2 แนว คือสรรหาจากงานของศิลปินที่มีชื่อเสียงอยู่แล้ว เช่น ถวัลย์ ดัชนี, อังคาร กัลป์ยาณพงศ์, อวบ สาณะเสน, ประเทือง เอมเจริญ, ทวี นันทขว้าง, ดำรง วงศ์อุปราช ฯลฯ ผลงานเหล่านี้ในขณะนั้นยังราคาไม่สูงนัก ครั้นต่อมาโครงการในลักษณะเดียวกันของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยแพร่หลายไปมากขึ้น ภาพเขียนของศิลปินเหล่านี้ก็มีราคาสูงอย่างรวดเร็ว การดำเนินงานในลักษณะนี้กระทำต่อเนื่องมานับถึงขณะนี้ 30 กว่าปีแล้ว ศิลปินบางท่านที่จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยได้ผลงานมานั้น บางคนเป็นศิลปินที่มีชื่อเสียงในระดับโลกก็มี เช่น ประวัติ เล้าเจริญ, กมล ทัศนาญชลี เป็นต้น นอกจากนั้นจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยยังสามารถรวบรวมผลงานของ เหม เวชกร ซึ่งยกย่องกันว่าเป็นศิลปินชั้นครูได้อีกจำนวนมากพอสมควร นับว่าเป็นการรวบรวมผลงานตลอดชีวิตของครูเหม เวชกร ก็ว่าได้ และเหนือกว่านั้นคือเรียกได้ว่า ผลงานของครูเหม เวชกร ที่มีอยู่เป็นการรวบรวมผลงานของศิลปินไทยเฉพาะบุคคลที่ใหญ่ที่สุดของประเทศทีเดียว

การส่งเสริมศิลปินอีกแนวหนึ่ง กระทำในลักษณะ “แมวมอง” กล่าวคือไปเสาะแสวงหาและส่งเสริมศิลปินใหม่ๆ ที่ยังไม่ค่อยเป็นที่รู้จักหรือยังเป็นนักศึกษาอยู่แต่มีฝีมือดี หลังจากที่มหาวิทยาลัยซื้อหาภาพเขียนของศิลปินเหล่านั้นมาแล้ว ก็ทำให้ศิลปินมีกำลังใจและผลิตผลงานมากขึ้น

ถ้าจะนับเฉพาะงานภาพเขียนและภาพพิมพ์แล้วอาจกล่าวได้ว่า จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยมีการรวบรวมภาพผลงานศิลปกรรมของศิลปินที่สำคัญๆ ของเมืองไทยไว้ได้มากที่สุดหน่วยงานหนึ่ง

นอกจากนั้นงานที่มีอยู่มิใช่คำนึงถึงแต่ปริมาณและคุณภาพเท่านั้น แต่ยังเป็นหลักฐานทางประวัติศาสตร์ที่แสดงถึงวิวัฒนาการของงานศิลปกรรมในประเทศไทยตั้งแต่ยุคเริ่มจะเฟื่องฟูมาจนถึงปัจจุบันที่สมบูรณ์ที่สุด งานศิลปกรรมที่รวบรวมไว้ นอกจากภาพเขียน ภาพพิมพ์ สื่อผสม ที่ได้กล่าวถึงแล้วยังมีงานประเภทอื่นๆ อีกหลายประเภท เช่น ประติมากรรม ภาพถ่าย เอกสารสิ่งพิมพ์ในสาขาต่างๆ เช่น ศิลปกรรม นาฏศิลป์ ดุริยางคศิลป์ เป็นต้น

ผลงานศิลปกรรมต่างๆ ได้รับการนำไปติดตั้งในอาหารและสถานที่ต่างๆ ของมหาวิทยาลัยตามความเหมาะสม มีการจัดแสดงเป็นนิทรรศการหรือกิจกรรมรูปลักษณ์อื่นเป็นครั้งคราว บางครั้งก็จัดเผยแพร่ทางสื่อมวลชน หรือจัดพิมพ์เผยแพร่บ้างเท่าที่โอกาสจะอำนวยและสมควร การดำเนินงานในลักษณะต่างๆ เหล่านั้นนอกจากจะส่งเสริมงานศิลปกรรมของชาติแล้ว ยังสร้างบรรยากาศทางศิลปะขึ้นภายในมหาวิทยาลัย ตลอดจนสามารถปลูกฝังสุนทรียศิลป์เข้าไปภายในจิตใจของผู้ที่อยู่ในชุมชนนี้อย่างกว้างขวางอีกด้วย

รับผิดชอบงานเกี่ยวกับการพัฒนาและส่งเสริมงานศิลปวัฒนธรรมตามนโยบายและยุทธศาสตร์ การสร้าง รวบรวมและเผยแพร่องค์ความรู้ด้านศิลปวัฒนธรรมดนตรีและนาฏศิลป์ ทั้งไทยและตะวันตก และสิ่งทรงคุณค่าทางศิลปวัฒนธรรม เช่น การจัดทำสื่อสิ่งพิมพ์บันทึกจุฬาฯ หนังสือที่ระลึกกฐินพระราชทานฉบับพิเศษ รวมทั้งดูแลบริหารจัดการ วงดนตรีไทยและวงซิมโฟนีแห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ตลอดจนหอสมุดดนตรีไทยในพระราชดำริฯ หอแสดงดนตรี โดยจัดรายการ “ฟังดนตรีที่จุฬาฯ” ทุกวันศุกร์แรกของเดือน และกิจกรรมการแสดงดนตรีและนาฏศิลป์จากเครือข่ายความร่วมมือในระดับชาติและนานาชาติเป็นประจำตลอดทั้งปี