ขอตรา “พระเกี้ยว” ยั้งยืนยง
วัตถุทรงคุณค่าสำคัญที่จัดแสดงในหอประวัติจุฬาฯ ที่บัณฑิตจุฬาฯ หลายรุ่นได้พบและบันทึกร่วมในภาพการรับพระราชทานปริญญาบัตร นั่นคือ “พระเกี้ยว” หรือพระจุลมงกุฎที่เป็นสัญลักษณ์ของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
พระจุลมงกุฎ เป็นพระบรมราชสัญลักษณ์ประจำรัชกาลที่ 5 มีที่มาจากพระปรมาภิไธย “จุฬาลงกรณ์” อันหมายถึงเครื่องประดับศีรษะ และ “พระจุลจอมเกล้า” ที่หมายถึง “พระจอมเกล้าน้อย” จึงทรงใช้พระเกี้ยวยอด หรือที่เรียกอีกอย่างว่าพระจุลมงกุฎ ซึ่งเป็นเครื่องศิราภรณ์สำหรับพระเศียรพระราชกุมาร มาเป็นพระบรมราชสัญลักษณ์ประจำรัชกาล
ทั้งนี้ นับตั้งแต่สมัยโรงเรียนมหาดเล็ก พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ใช้ตราพระจุลมงกุฎวางบนเบาะ เป็นตราประจำโรงเรียน จนเมื่อยกฐานะขึ้นเป็นโรงเรียนข้าราชการพลเรือนฯ และประดิษฐานขึ้นเป็นจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยแล้ว พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ก็พระราชทานพระบรมราชานุญาตให้ใช้ตราพระจุลมงกุฎนี้ให้เป็นตราสัญลักษณ์ของมหาวิทยาลัยสืบมาจนถึงปัจจุบัน
สำหรับพระเกี้ยวองค์ที่จัดแสดงอยู่ ณ หอประวัติจุฬาฯ นี้ ถือเป็นพระเกี้ยวองค์ที่ ๓ ที่พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร พระบรมราชูปถัมภกแห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย พระราชทานพระบรมราชานุญาตให้จัดสร้างขึ้น โดยมีต้นแบบมาจากพระเกี้ยวองค์ที่อยู่ในพระบรมมหาราชวัง ซึ่งเคยประดิษฐานเบื้องหน้าพระบรมโกศรัชกาลที่ 5 ณ พระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท (ปัจจุบันจัดแสดง ณ พิพิธภัณฑ์วัดพระศรีรัตนศาสดาราม) จำลองโดยช่างสิบหมู่ กรมศิลปากร เมื่อวันที่ 2 กุมภาพันธ์ 2530 จนแล้วเสร็จ พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงพระสุหร่ายและทรงเจิม แล้วพระราชทานแก่มหาวิทยาลัยเมื่อวันที่ 13 กรกฎาคม 2532 ในพิธีพระราชทานปริญญาบัตร ประจำปีการศึกษา 2531
พระจุลมงกุฎองค์นี้ จึงได้เชิญไปประดิษฐานในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรสืบมานั้บแต่นั้น รวมถึงเชิญไปประดิษฐานในพิธีการสำคัญของมหาวิทยาลัย เช่น การเสด็จเยือนของพระราชอาคันตุกะ อาคันตุกะของมหาวิทยาลัย พิธีประสาทปริญญาบัตรดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ เป็นต้น ปัจจุบันเก็บรักษาและจัดแสดงอยู่ที่ชั้น 2 ของหอประวัติจุฬาฯ ตึกจักรพงษ์
ดังนั้น ก่อนที่จะได้เชิญพระเกี้ยวองค์นี้ไปประดิษฐานในพิธีพระราชทานปริญญาบัตร ประจำปีการศึกษา 2562 ในวันที่ 1-2 ตุลาคม 2563 ณ หอประชุมจุฬาฯ บัณฑิตที่ประสงค์จะบันทึกภาพกับ “พระเกี้ยว” เครื่องหมายอันภาคภูมิของมหาวิทยาลัยองค์สำคัญนี้แบบใกล้ชิด สามารถเข้าชมได้ที่ตึกจักรพงษ์ ในวันจันทร์ – ศุกร์ เวลา 9.00-16.00 น.
ข้อมูลจาก หอประวัติจุฬาฯ
#หอประวัติจุฬาฯ #ChulaMemorialHall
