เป็นคุ้มของเจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ องค์ที่ 7 คือ พระเจ้าอินทวิชยานนท์ ผู้เป็นเจ้าพ่อของเจ้าดารารัศมี ซึ่งคุ้มแห่งนี้เป็นที่ประสูติของเจ้าดารารัศมี ในปีพ.ศ. 2416 เจ้าดารารัศมีประทับอยู่ที่คุ้มหลวงกลางเวียงจนถึงอายุ 11 ปี ภายหลังพระราชพิธีโสกันต์ เจ้าดารารัศมีมีโอกาสได้ตามเสด็จเจ้าพ่อลงไปกรุงเทพฯ เพื่อร่วมงานลงสรงเจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศ ในการสถาปนาเป็นสยามกุฎราชกุมารพระองค์แรกในราชวงศ์จักรี และในการนี้เจ้าดารารัศมีได้เข้ารับราชการฝ่ายในและประทับอยู่ในพระบรมมหาราชวังตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา หลังจากพระเจ้าอินทวิชยานนท์สิ้นชีพิตักษัย คุ้มหลวงหลังนี้จึงตกทอดสู่เจ้าราชวงศ์ โดยเจ้าราชวงศ์ (เลาแก้ว ณ เชียงใหม่) ยกที่ดินผืนนี้ให้ตั้งเป็นโรงเรียนตามคำแนะนำของพระราชชายาเจ้าดารารัศมี ปัจจุบันพื้นที่แห่งนี้เป็นที่ตั้งของโรงเรียนยุพราชวิทยาลัย
อ้างอิง
พิพิธภัณฑ์พระตำหนักดาราภิรมย์. คุ้มหลวง หอคำ เวียงแก้ว. เอกสารประกอบนิทรรศการ 26 สิงหาคม 2551.
ข้อมูลจาก พิพิธภัณฑ์พระตำหนักดาราภิรมย์
