วันวานที่ผ่านมา “จุฬาวาทิต”
จุฬาวาทิตครั้งที่ 141 วงโยธวาทิต โรงเรียนวัดสุทธิวราราม
เพลงมาร์ชบริพัตร
แสดงเมื่อวันศุกร์ที่ 1 มิถุนายน 2550
เพลงมาร์ชบริพัตร เป็นพระนิพนธ์ในจอมพล สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิต เพลงนี้มีลักษณะเป็นเพลงมาร์ชมี 2 ท่อน ซึ่งเป็นจังหวะโปลก้า เป็นเพลงมาร์ชรุ่นแรกของเมืองไทยที่คนไทยเป็นคนแต่ง น่าเสียดายที่ยังหาโน้ตของเดิมไม่พบ แต่ครูนารถ ถาวรบุตร ราชาเพลงมาร์ชของไทย ที่เป็นผู้แต่งเพลงมาร์ชกองทัพบก สยามานุสติและพิทักษ์สันติราษฎร์ จดจำทำนองได้เขียนเล่าไว้ในหนังสือรวมโน้ตเพลงประวัติศาสตร์ ผลงานของนารถ ถาวรบุตร สำนักพิมพ์ บีอาร์ พ.ศ.2519 ไว้ว่า “เพลงมาร์ชบริพัตรนี้ ข้าพเจ้าไม่เคยเห็นโน้ทเพลงเลย จำได้แต่ทำนองและชื่อ เมื่อ พ.ศ. 2462 ข้าพเจ้าอายุ 12 ขวบ สมัยนั้นเขาใช้แตรวงบรรเลงประกอบภาพยนตร์เงียบ มีคนเป่าแตร 5-6 คน แตรวงนี้จะมาบรรเลงนอกโรงเรียกว่าโหมโรง พอได้เวลาก็จะย้ายเข้าโรงเพื่อบรรเลงประกอบหนังเงียบ วงแตรจะนั่งเป่าอยู่ใกล้จอด้านซ้าย มีกระโจมไฟสลัวพอให้เห็นโน้ตได้ลางๆ”
ตั้งแต่ พ.ศ. 2462 จนถึง 2485 เป็นเวลา 23 ปี แม้จะมีคนไทยแต่งเพลงมาร์ชบ้าง แต่ประชาชนมิได้สนใจเพลงนี้นัก ครูนารถ ถาวรบุตร รู้สึกเสียดายที่คนไทยลืมมาร์ชบริพัตรไป ทั้งๆที่เป็นเพลงชั้นเยี่ยมเพลงหนึ่ง ท่านเป็นห่วงว่าจะสูญ จึงนึกทำนองเท่าที่จำได้มาเขียนเป็นโน้ตไว้ และไม่ลืมที่จะพิมพ์ลงไปด้วยว่า เป็นพระนิพนธ์ของทูลกระหม่อมบริพัตร
ในสมัยที่ทูลกระหม่อมบริพัตรทรงเป็นเสนาบดี กระทรวงมหาดไทย ประมาณ พ.ศ. 2471 ถึง 2475 ได้เคยเสด็จขึ้นไปเปิดโรงเรียนที่อำเภอแม่สะเรียง จังหวัดแม่ฮ่องสอน ชื่อโรงเรียน “แม่สะเรียง บริพัตร ศึกษา” ได้มีหนังสือมาถึงสำนักงานบริพัตร ขออนุญาตใช้เพลงมาร์ชบริพัตรนี้เป็นเพลงประจำโรงเรียน ทั้งยังขอให้พระเจ้าวรวงศ์เธอพระองค์เจ้าศิริรัตนบุษบง ทรงนิพนธ์เนื้อเพลงประทานให้ด้วย ซึ่งก็ได้ทรงประทานอนุญาตดังประสงค์ จึงเห็นสมควรบันทึกไว้ เพื่อเฉลิมพระเกียรติคุณ ไว้ ณ ที่นี้
ข้อมูลจาก หอสมุดดนตรีไทย จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
#วันวานที่ผ่านมาจุฬาวาทิต
#หอสมุดดนตรีไทยจุฬาฯ
#สำนักบริหารศิลปวัฒนธรรมจุฬา
