พิพิธภัณฑ์พระจุฑาธุชราชฐาน: จากพระราชวังสู่พิพิธภัณฑ์แห่งการเรียนรู้

พระจุฑาธุชราชฐานเคยเป็นพระราชวังบนเกาะแห่งเดียวในประเทศไทย การดำเนินการเป็นพิพิธภัณฑ์ในปัจจุบัน มุ่งเน้นให้เกิดประโยชน์อย่างสำคัญต่อชุมชนท้องถิ่นชาวเกาะสีชัง สร้างความตระหนักรู้ในประวัติศาสตร์ความเป็นมาของท้องถิ่น ความภาคภูมิใจ และรักแผ่นดินเกิด รวมทั้งการพัฒนาและสร้างเสริมเศรษฐกิจชุมชน จากการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ ซึ่งมีผลต่อเนื่องไปถึงการเผยแพร่องค์ความรู้ทางศิลปวัฒนธรรมต่อผู้มาเยี่ยมชมอีกด้วย

โครงการเรียนรู้ประวัติศาสตร์ท้องถิ่น (ยุวมัคคุเทศก์) จัดขึ้นเป็นประจำทุกปีตั้งแต่ปี พ.ศ.  2548  ด้วยความร่วมมืออย่างดีจากชุมชนและโรงเรียนในท้องถิ่น เพื่อให้เยาวชนเกาะสีชังได้ใช้เวลาว่างในช่วงปิดเทอมฤดูร้อนมาเข้าค่าย ศึกษาและทำความเข้าใจในประวัติศาสตร์ของพระจุฑาธุชราชฐาน ซึ่งเป็นโบราณสถานที่สำคัญของท้องถิ่น รวมถึงประวัติศาสตร์ของเกาะสีชังอันเป็นถิ่นเกิดของผู้เข้าร่วมโครงการ  โดยพิพิธภัณฑ์พระจุฑาธุชราฐาน เกาะสีชัง หวังที่จะสร้างความภาคภูมิใจ ความรักในโบราณสถานของท้องถิ่นและบ้านเกิด และสร้างการรับรู้ให้กับเยาวชนผู้เข้าร่วมโครงการมีปฏิสัมพันธ์ที่ดีต่อพิพิธภัณฑ์พระจุฑาธุชราชฐาน และจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยซึ่งเป็นผู้ดูแลพิพิธภัณฑ์

นอกจากวัตถุประสงค์หลักดังกล่าวข้างต้นแล้ว โครงการเรียนรู้ประวัติศาสตร์ท้องถิ่นยังมีวัตถุประสงค์รองอีกประการหนึ่ง คือการได้คัดเลือกเยาวชนเกาะสีชังที่มีความสามารถ เพื่อเป็นยุวมัคคุเทศก์ประจำพิพิธภัณฑ์พระจุฑาธุชราช ในการประชาสัมพันธ์การท่องเที่ยวของเกาะสีชัง และทำให้นักเรียนมีรายได้เสริมอีกทางหนึ่งด้วย

โครงการเรียนรู้ประวัติศาสตร์ท้องถิ่นมีลักษณะเป็นค่ายการอบรมเชิงปฏิบัติการแบบไปเช้า-เย็นกลับ จัดต่อเนื่องครั้งละ 6 วัน รุ่นละประมาณ 40 คน สำหรับในปี 2562 นี้เป็นรุ่นที่ 14 โดยจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยสนับสนุนค่าใช้จ่ายทั้งหมดในการจัดโครงการปีละ 150,000 บาท โดยประมาณ